สมุนไพร…ต้านอนุมูลอิสระ

ภาพประกอบจาก www.popcornfor2.com

อนุมูลอิสระ (Free radical) คือ โมเลกุลหรืออะตอมที่ไม่เสถียรเนื่องจากขาดอิเล็กตรอน ในกรณีที่ร่างกายมีการสูญเสียอิเล็กตรอนจากการถูกอนุมูลอิสระแย่งจับ จะทำให้โมเลกุลของเซลล์ในร่างกายนั้น เกิดความไม่เสถียร ขาดความสมดุล ทำให้เซลล์เสียหาย (ข้อมูลจาก dna.kps.ku.ac.th) ร่างกายเกิดการเสื่อมถอย เกิดริ้วรอย และสามารถนำไปสู่โรคบางโรคได้ เช่น โรคมะเร็ง โรคหัวใจและหลอดเลือด ต้อกระจก และโรคอื่น ๆ โดยร่างกายได้อนุมูลอิสระจากทั้งภายนอกและภายใน ตัวอย่างจากภายนอก ได้แก่ จากมลพิษในอากาศ โอโซน ไนตรัสออกไซด์ ไนโตรเจนไดออกไซด์ ฝุ่น ควันบุหรี่ อาหารที่มีกรดไขมันไม่อิ่มตัว  แสงแดด ความร้อน รังสีแกมมา และจากภายในร่างกาย ได้แก่ อนุมูลอิสระที่ร่างกายสร้างขึ้น ความเครียด การพักผ่อนไม่เพียงพอ ไม่ออกกำลังกาย การขาดวิตามินและเกลือแร่บางชนิด (www.scimatch.org) ทั้งนี้ สารต้านอนุมูลอิสระ (antioxidant) จะเป็นสารประกอบที่สามารถป้องกันหรือชะลอการเกิดกระบวนการออกซิเดชั่น ส่งผลให้เซลล์เกิดความไม่เสถียร ขาดความสมดุล และเสียหายได้

ปัจจุบันพบว่า สมุนไพรไทยบางชนิดมีบทบาทในการต้านอนุมูลอิสระ โดยจะขอแนะนำให้เพื่อน ๆ รู้จัก 5 สมุนไพร ดังนี้

หญ้าหวาน ซึ่งมีค่าดัชนีต้านอนุมูลอิสระสูง โดยพบหญ้าหวานมีสารประกอบฟีนอลิคค่อนข้างสูงถึง 59 มิลลิกรัม ส่วนปริมาณเบต้า-แคโรทีน 5.10 มิลลิกรัม แซนโทฟิลล์ 5.30 มิลลิกรัม และวิตามินซี 16.50 มิลลิกรัม มีสรรพคุณให้รสหวานมากกว่าน้ำตาลทราย 250 – 300 เท่า และไม่ให้พลังงานทำให้ไม่อ้วน

ใบหม่อน ซึ่งค่าดัชนีต้านอนุมูลอิสระสูง มีการนำมาต้มดื่มเป็นชา ช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือด ลดความดันโลหิต ขับปัสสาวะ มีสรรพคุณแก้ไอ และบรรเทาอาการปวดศีรษะได้ อีกทั้ง ส่วนผลหม่อนใช้รับประทานแก้ลมวิงเวียน หน้ามืด มีสรรพคุณเป็นยาระบาย บำรุงไต และทำให้นอนหลับดี เป็นต้น

ไพล เป็นสมุนไพรที่มีคุณค่าการต้านอนุมูลอิสระสูง ในตำรายาแผนโบราณมีการใช้เหง้าที่แก่จัดมาเป็นส่วนประกอบในตำรับยารักษาโรคหืด นอกจากนี้ยังมีสรรพคุณ แก้อาการฟกช้ำ เคล็ดขัดยอก ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ แก้เหน็บชา ขับลม รักษาอาการท้องเดิน และขับประจำเดือน

ฟ้าทะลายโจร เป็นสมุนไพรที่มีค่าการต้านอนุมูลอิสระปานกลาง สามารถทานได้ทั้งสดและแห้ง มีสรรพคุณรักษาโรคบิดชนิดติดเชื้อ บรรเทาอาการหวัด ท้องเดิน ทางเดินอาหารอักเสบ ปอดอักเสบ ส่วนใบมีสรรพคุณสมานแผล แผลไฟไหม้ แผลน้ำร้อนลวก จะช่วยให้แผลหายเร็วขึ้น

กวาวเครือขาว เป็นสมุนไพรอีกชนิดที่พบว่ามีค่าการต้านอนุมูลอิสระสูง มีสรรพคุณช่วยบำรุงร่างกาย โดยใช้เป็นส่วนประกอบร่วมกับสมุนไพรอื่นๆในตำรับยาบำรุงร่างกาย หรือใช้เป็นยาสำหรับสตรีที่ประจำเดือนมาไม่ปกติ (ข้อมูลจาก kroobannok.com)

นอกจากนี้ ยังมีสมุนไพรไทยที่มีค่าการต้านอนุมูลอิสระสูงอีก เช่น ชุมเห็ดเทศ พญาปล้องทอง มะระขี้นก รางจืด และเถาวัลย์เปรียง เป็นต้น ซึ่งจริง ๆ มีมากกว่านี้อีกหลายตัว ซึ่งเป็นอีกทางเลือกสำหรับผู้ที่สนใจเพิ่มเติมสารต้านอนุมูลอิสระให้กับร่างกาย

น้ำมันพืชตราผึ้ง ปลอดไขมันทรานส์

“ผึ้ง” กรอบอร่อยได้คุณค่า แบรนด์ของคนรุ่นใหม่

Cooking By Bee